दक्षिण एसियाका मानिसमा मधुमेहको जोखिम बढी !

एजेन्सी । मधुमेह एक बढ्दो विश्वव्यापी स्वास्थ्य समस्या हो जसको जोखिम युवाहरूमा पनि बढ्दै गएको छ । एक तथ्यांक अनुसार सन् २०२१ मा २० देखि ७९ वर्ष उमेर समूहका ५३ करोड ७० लाख (५३.७ करोड) वयस्क मधुमेहबाट पीडित थिए, अर्थात् प्रत्येक १० जनामा एक जनामा यो रोग थियो । समयसँगै यो समस्या बढ्दै गएकाले स्वास्थ्य विज्ञहरुले सबैलाई सावधानी अपनाउन सुझाव दिएका छन् । सन् २०३० सम्ममा मधुमेहका बिरामीको संख्या ६४ करोड ३० लाख (६४.३ करोड) र सन् २०४५ सम्म ७८ करोड ३० लाख (७८.३ करोड) पुग्ने विज्ञहरूको अनुमान छ ।

जीवनशैली र खानपानमा खराबीलाई टाइप–२ मधुमेहको प्रमुख कारण मानिन्छ । यसको सुधारका लागि सबैले ध्यान दिनुपर्ने चिकित्सकहरू बताउँछन् । जसको परिवारमा पहिले देखि नै मधुमेह छ उनीहरुको लागि यो धेरै सावधान रहनु महत्त्वपूर्ण छ ।

विश्वव्यापी रूपमा बढ्दै गएको यो गम्भीर र दीर्घकालीन रोगबारे मानिसहरूलाई सचेत गराउने र यसको रोकथामका लागि जनचेतना जगाउने उद्देश्यले हरेक वर्ष नोभेम्बर १४ मा विश्व मधुमेह दिवस मनाइन्छ । मुलुकमा मधुमेह रोग लागेका तर यसबारे अनभिज्ञ रहेको भन्दै विज्ञहरूले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । यस्तो अवस्थाले गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउन सक्छ । 

आधाभन्दा बढी मानिस यो रोगबारे अनभिज्ञ छन्

मधुमेहको जोखिमका सम्बन्धमा विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) ले एक प्रतिवेदनमा देशका ५० प्रतिशतभन्दा बढी मानिसलाई आफ्नो मधुमेहको अवस्थाबारे जानकारी नभएको बताएको छ । यदि समयमै यसको निदान र उपचार गरिएन भने, धेरै गम्भीर स्वास्थ्य जटिलताहरू विकास हुन सक्छ ।

मधुमेहमा चिनीको मात्रा सामान्यभन्दा बढी रहन्छ, यसलाई नियन्त्रण गर्न औषधि वा उपचार नगरेमा समयसँगै आँखा, मृगौला बिग्रने र स्नायुसम्बन्धी समस्या हुने खतरा रहन्छ ।

मधुमेहको गम्भीर अवस्था

दक्षिण एशियामा अनुमान गरिएको छ कि १८ वर्ष भन्दा माथिका ७७ मिलियन (७.७ करोड) मानिसहरू टाइप–२ मधुमेहबाट पीडित छन् र लगभग २५ मिलियन पूर्व–मधुमेह छन्, जो नजिकै मधुमेह विकासको उच्च जोखिममा हुन सक्छ । ५०% भन्दा बढी मानिसहरूलाई थाहा छैन कि उनीहरूलाई मधुमेह छ, जुन गम्भीर चिन्ताको विषय हो ।

मधुमेह भएका मानिसहरूमा हृदयघात र स्ट्रोकको जोखिम दुईदेखि तीन गुणा बढी हुन्छ । मधुमेहको गम्भीर अवस्थामा खुट्टामा रगतको प्रवाह कम हुन्छ । थप रूपमा, न्यूरोपैथी (स्नायु क्षति) ले खुट्टामा अल्सर, संक्रमण, र अन्ततः केही व्यक्तिहरूमा विच्छेदन गर्न सक्छ ।

तपाईलाई पनि मधुमेह भएको कसरी थाहा पाउने ?

स्वास्थ्य विज्ञहरुका अनुसार केहि लक्षणहरुबाट थाहा पाउन सकिन्छ कि तपाईलाई यो रोग छ कि छैन ? जसका आमाबुबा मधुमेहबाट पीडित छन्, उनीहरूले विशेष ख्याल गर्नुपर्छ । मधुमेहमा चिनीको मात्रा बढेपछि धेरै प्रकारका स्वास्थ्य समस्याहरू देखा पर्न सक्छन् ।

मधुमेहबाट पीडित व्यक्तिहरूलाई बारम्बार पिसाब लाग्ने समस्या हुन्छ (विशेष गरी रातमा) । तपाईलाई धेरै तिर्खा लाग्न सक्छ, अस्पष्ट तौल घटेको छ, थकित वा कमजोर महसुस हुन सक्छ, तपाईको हात वा खुट्टामा सुन्न वा झनझन हुन सक्छ, घाउहरू निको हुन लामो समय लाग्न सक्छ, वा तपाइँ मधुमेहबाट पीडित हुनुहुन्छ ।

मधुमेह राजधानी दक्षिण एशिया

दक्षिण एशियामा बढ्दो मधुमेह रोगीहरूको संख्याको कारण वयस्क जनसंख्याको लगभग १० देखि १२% मधुमेहबाट पीडित छन् । यो रोगले स्वास्थ्य क्षेत्रमा दबाब दिनुका साथै अन्य धेरै रोग निम्त्याउने भएकाले यसबाट जोगिन निरन्तर प्रयास गर्नुपर्ने स्वास्थ्य विज्ञहरुको भनाइ छ ।