एजेन्सी । अशिले नेपालका ७५ जिल्लामा डेंगुको महामारी फैmिसकेको छ । ठूलो संख्यामा मानिसहरु डेंगुको सिकार भइरहेका छन् । वर्षायाममा विभिन्न ठाउँमा पानी जमेर लामखुट्टे जन्मन्छ, जुन डेंगु ज्वरोको कारण बन्ने गरेको छ । डेंगु एक भाइरल ज्वरो हो, जुन प्रायः गरी गम्भीर हुन्छ र मानिसको मृत्यु पनि हुन सक्छ । तसर्थ यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिनुपर्ने आवश्यकता छ । स्वास्थ्य विज्ञहरुका अनुसार डेंगु फैलाउने लामखुट्टेबाट जोगाउनु निकै जरुरी छ । त्यस्ता लामखुट्टेलाई फैलाउनबाट रोक्नु नै डेंगुबाट बच्ने उत्तम विकल्प हो । डेंगुको चपेटामा मानिसको प्लेटलेट काउन्ट घट्न थाल्छ र उच्च ज्वरो आउँछ । यस्तो अवस्थामा मानिसले सोचेर औषधि सेवन गर्नुपर्छ र आत्म–उपचारबाट टाढा रहनुपर्छ । गलत औषधि सेवनले डेंगुका बिरामीको अवस्था झन गम्भीर बन्न सक्छ । तसर्थ चिकित्सकको निगरानीमा र परामर्श लिनु अति आवश्यक छ ।
फोर्टिस अस्पताल, ग्रेटर नोएडाको आन्तरिक चिकित्सा विभागका अतिरिक्त निर्देशक डा. दिनेश कुमार त्यागीका अनुसार डेंगु एउटा गम्भीर र घातक रोग हो भन्ने कुरा सबैले बुझ्नुपर्छ । डेंगुका बिरामीलाई घरमै बसेर उपचार गर्न मिल्दैन । केही बिरामीहरूमा उच्च ज्वरो, शरीर दुख्ने, आन्तरिक रक्तस्राव र सास फेर्न गाह्रो हुने जस्ता गम्भीर लक्षणहरू देखिन्छन् । यस्ता बिरामीले तुरुन्तै डाक्टरको निगरानीमा उचित उपचार गराउनुपर्छ । डेंगुको लक्षण देखिएर रगत परीक्षण गराउनुपर्छ र आवश्यकता अनुसार उपचार गराउनुपर्छ ।
डेंगुका बिरामीले भूलले पनि यी औषधि खानु हुँदैन
डा. त्यागीका अनुसार डेंगुको लक्षण देखिएमा पेनकिलर, एन्टिबायोटिक र एन्टिभाइरल औषधि सेवन गर्नु हुँदैन । डाक्टरको सल्लाह बिना ज्वरोमा यी औषधि सेवन गर्नु खतरनाक हुन सक्छ । डेंगुको अवस्थामा यी औषधिहरू सेवन गर्दा प्लेटलेट काउन्ट कम हुन सक्छ र अवस्था अझ गम्भीर हुन सक्छ । सबैजनाले डेंगुबाट हुने जटिलताहरूबाट बच्न ओभर–द–काउन्टर दुखाइ निवारकहरू र अन्य ओभर–द–काउन्टर औषधिहरूको साथ आत्म–औषधिबाट बच्नुपर्छ । पेनकिलर सेवन गर्दा आन्तरिक रक्तस्रावको अवस्था आउन सक्छ । यसबाट सबै बच्नुपर्छ ।
डेंगुमा यो औषधि मात्र खानु सुरक्षित हुन्छ
डा. त्यागीका अनुसार डेंगु भएमा पारासिटामोलको माध्यमबाट हल्का लक्षण नियन्त्रण गर्न सकिने बताउँछन् । प्यारासिटामोल डेंगुको लागि सबैभन्दा सुरक्षित औषधि मानिन्छ, जुन मानिसहरूले आवश्यक पर्दा लिन सक्छन् । यसका साथै चिसो पानीको स्पन्जबाट पनि डेंगु ज्वरोलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । स्पन्जिङ भनेको चिसो पानीमा रुमाल वा कुनै कपडा भिजाएर शरीर पुछ्नु हो । तर, यति धेरै भएपछि पनि डेंगुका लक्षणहरू देखापरेमा वा अवस्था बिग्रन थालेमा तुरुन्तै चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ । यसमा कसैले लापरवाही गर्नु हुँदैन ।
यस प्रकारको खाना लाभदायक छ
विज्ञहरूका अनुसार डेंगु भएमा प्रशस्त पानी पिउनुपर्छ, फलफूल र ताजा पकाएको खाना स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुन्छ । दूषित खानेकुरा र डेंगुबाट हुने रोगको जोखिमबाट बच्न बासी वा खुल्ला खानाबाट जोगिनु अत्यन्तै महत्वपूर्ण छ । यसबाहेक डेंगुबाट बच्न उपयुक्त लुगा लगाउने, ताकि लामखुट्टेले टोक्नबाट जोगिन सकिन्छ। विशेषगरी बालबालिका र वृद्धवृद्धाले फुल बाहुलाको लुगा लगाउँनुपर्दछ । आफ्नो वरिपरि पानी जम्मा हुन नदिनुहोस् । घरका भाँडाहरू नियमित रूपमा खाली गर्नुहोस् र सफा गर्नुहोस् र बाथरुममा पानीको बाल्टिन राख्नबाट जोगिनुहोस् । लामखुट्टे भगाउने क्रीम र लामखुट्टेबाट बच्न झुलको प्रयोग गर्नुहोस् । यदि डेंगु छिट्टै पत्ता लगाएर उपचार गरेमा छिट्टै निको हुन्छ ।
.jpg)
