यो देशका प्रधानमन्त्रीलाई जेल पठाउनु बालबालिकाको खेल हो

एजेन्सी । इस्लामावादको एक स्थानीय अदालतले पाकिस्तान तहरीक ए इन्साफ (पीटीआई) का प्रमुख तथा पूर्व प्रधानमन्त्री इमरान खानलाई तोशाखाना मुद्दामा तीन वर्षको जेल सजाय सुनाएको छ । खान पनि शनिबार पक्राउ परेका थिए । पाकिस्तानको कुनै प्रधानमन्त्री वा यो पद सम्हालेका नेता जेल परेको यो पहिलो पटक भने होइन, तर त्यहाँका प्रधानमन्त्री जेल परेको लामो इतिहास छ । छिमेकी मुलुक पाकिस्तानमा प्रधानमन्त्री पदमा रहँदा वा त्यसपछि के कस्ता नेता जेल परेका छन, जानौँ‘

हुसेन शहीद सुहरावर्दी पाकिस्तानका पाँचौं प्रधानमन्त्री थिए । उनको कार्यकाल सेप्टेम्बर १९५६ देखि अक्टोबर १९५७ सम्म थियो । सुहरावर्दीले जनरल अयुब खानको सैन्य विद्रोहलाई समर्थन गर्न अस्वीकार गरेपछि जनवरी १९६२ मा उनलाई गिरफ्तार गरिएको थियो, त्यसैले उनलाई “राज्य विरोधी गतिविधिहरू” को फर्जी आरोपमा गिरफ्तार गरियो र कुनै विषयमा मुद्दा चलाउन नपाएर कराँचीको केन्द्रमा पठाइयो । 

जुल्फिकार अली भुट्टो देशका नवौं प्रधानमन्त्री थिए । उनी अगस्ट १९७३ देखि जुलाई १९७७ सम्म प्रधानमन्त्री थिए । १९७३ मा उनलाई एक राजनीतिक प्रतिद्वन्द्वीको हत्या गर्ने षड्यन्त्रको आरोप लगाइएको थियो, तर लाहोर उच्च अदालतका न्यायाधीश ख्वाजा मुहम्मद अहमद समदानीले उनको गिरफ्तारीको लागि कुनै कानूनी आधार नभएकोले रिहा गरे, तर पछि मार्शल ल रेगुलेसन १२ अन्तर्गत उनलाई दोषी ठहर गरियो । ऐन अन्तर्गत गिरफ्तार गरियो । जुन कुरालाई कुनै पनि अदालतमा चुनौती दिन सकिँदैन, उनलाई मृत्युदण्ड दिइएको थियो र अप्रिल ४, १९७९ मा फाँसी दिइएको थियो ।

बेनजिर भुट्टो सन १९८८ देखि १९९० र फेरि १९९३ देखि १९९६ सम्म दुई पटक प्रधानमन्त्री भइन । उनलाई पहिलो पटक सन १९८५ मा हिरासतमा राखेर ९० दिनसम्म नजरबन्दमा राखिएको थियो, त्यसपछि सन १९८६ को अगस्टमा स्वतन्त्रता दिवसको अवसरमा आयोजित र्¥यालीमा सरकारको विरुद्धमा नराम्रो बोलेको भन्दै हिरासतमा बस्नुपरेको थियो । यसबाहेक, अप्रिल १९९९ मा, भुट्टो माथि एक स्विस कम्पनीबाट घूस लिएको आरोप लगाइयो र उनलाई पाँच वर्षको जेल सजाय सुनाइयो, न केवल सार्वजनिक पद धारण गर्न अयोग्य घोषित गरियो । साथै उनलाई ५० लाख पाउण्ड जरिवाना समेत गरिएको थियो । यति मात्र होइन, नोभेम्बर २००७ मा बेनजीरलाई जनरल मुशर्रफको सरकारविरुद्ध लङ्ग मार्चको नेतृत्व गर्नबाट रोक्नको लागि फेरि एक हप्ताको लागि घरमै नजरबन्दमा राखियो ।

पाकिस्तानका तीन पटक प्रधानमन्त्री बनेका नवाज शरीफलाई सेप्टेम्बर २००७ मा जनरल परवेज मुशर्रफको शासनकालमा १० वर्षको लागि निर्वासन गरिएको थियो । जब उनी पाकिस्तान फर्किए, उनलाई पक्राउ गरियो र बाँकी वर्षको निर्वासन सेवा गर्न साउदी अरब पठाइयो  । जुलाई २०१८ मा, नवाज सरिफ र उनकी छोरी मरियमलाई भ्रष्टाचारको आरोपमा १० वर्षको जेल सजाय सुनाइएको थियो । डिसेम्बर २०१८मा, पाकिस्तानमा प्रधानमन्त्रीको रूपमा सबैभन्दा लामो कार्यकाल बिताएका नवाज शरीफलाई फेरि अल–अजिजिया स्टील मिल्स भ्रष्टाचार मुद्दामा सात वर्षको जेल सजाय सुनाइयो ।

पीएमएल–एनका शाहिद खकान अब्बासी जनवरी २०१७ देखि मे २०१८ सम्म पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री थिए । शाहिद खकान अब्बासीलाई एलएनजी काण्डमा कथित भ्रष्टाचारको आरोपमा नेशनल एकाउन्टेबिलिटी ब्यूरो –एनएबी) ले पक्राउ गरेको थियो । पछि २७ फेब्रुअरी २०२० मा उनी अडियाला जेलबाट रिहा भए ।

इमरान खानले अगस्ट २०१८ देखि अप्रिल २०२२ सम्म पाकिस्तानको २२ औं प्रधानमन्त्रीको रूपमा सेवा गरेका थिए । मे २०२३ मा, अल–कादिर युनिभर्सिटी ट्रस्ट मामिलामा भ्रष्टाचारको आरोपमा एनएबीको आदेशमा रेंजर्सका कर्मचारीहरूले उनलाई गिरफ्तार गरेका थिए । तीन महिना पछि, अगस्ट २०२३ मा, उनी कुख्यात तोशाखाना मुद्दामा पुनः पक्राउ परेका छन् । 

राज्यको उपहार बिक्रीसँग सम्बन्धित भ्रष्टाचारमा दोषी ठहरिएपछि लाहोर उच्च अदालतले मनी लान्ड्रिङ मुद्दामा जमानत खारेज गरेपछि पाकिस्तानका वर्तमान प्रधानमन्त्री शेहबाज शरीफलाई २८ सेप्टेम्बर २०२० मा एनएबीले पक्राउ गरेको थियो । करिब सात महिनापछि उनी लाहोरको कोट लखपत सेन्ट्रल जेलबाट रिहा भए ।